معاون پژوهشی: نوسانات اقتصادی بر بدنه پژوهش اثر منفی گذاشته است
خلاصه خبر: معاون پژوهشی و فناوری دانشگاه با بیان اینکه سال 96 سال چندان خوبی برای بخش پژوهشی کشور نبود، گره اصلی پژوهش و نوآوری ایران را، میزان سرمایهگذاری موثری دانست که باید در این حوزه انجام شود.¬
معاون پژوهشی و فناوری دانشگاه خاطر نشان کرد: دانشگاه زمانی دانشگاه است که بتواند باعث رشد و پیشرفت اجتماعی٬ اقتصادی و تعالی فرهنگی شود. محقق شدن این امور نیازمند وجود ظرفیتهایی در اقتصاد است؛ اقتصاد هم باید پذیرای تحول باشد و هم ظرفیت آن را داشته باشد.
دکتر فتح الهی ادامه داد: اقتصاد ایران باید پویا، پایا و زایا بشود و بتواند زایندگی و تولید را درون خود نهادینه کند. همچنین در عین حال که با اقتصاد جهانی در تعامل است٬ به ظرفیتهای سرزمین ایران توجه کافی مبذول دارد¬؛ حال چه ظرفیتهای موجود در طبیعت ایران٬ معادن٬ کشاورزی٬ نفت و گاز و چه ظرفیتها و منابع انسانی کشور و امکانات اقتصادی آن.
وی با بیان اینکه بدنه تولید در ایران یک بدنه تقاضامحور پویا نیست، توضیح داد: این به معنی آن است که خط تولید در ایران مستمراَ نوسازی نمیشود و از این جهت نمی¬تواند کالاهایی متنوع با تواناییها و قابلیتهای رو به جلو به مردم ارائه کند.
معاون پژوهشی و فناوری دانشگاه تصریح کرد: زمانی که اقتصاد و تولید چنین خاصیتی نداشته باشد، معمولاً نمی¬تواند با مجموعهای به نام دانشگاه که مستمراً در حال تغییر و تحول است، پیوند بخورد. ما باید در اقتصاد، با اهتمامی که دولت میورزد، به جای حمایت مالی از برخی پدیدهها٬ زمینه لازم برای پویایی اقتصاد را با برنامهریزی مناسب و مقررات پویا فراهم کنیم.
دکتر فتح¬الهی با اشاره به اینکه وظیفه دولت این است که اقتصاد را آبستن اشتغال کند، گفت: اقتصاد ما آبستن اشتغال نیست. این از آن رو است که فرآیندها٬ جریانها٬ روندها٬ سرمایهگذاریها و هنجارها از تولید حمایت نمیکند. اگر این حمایت از تولید (تولید پویا که مستمراً در حال تغییر و تحول است) محقق نشود، امکان پیوند آن با دانشگاه به منزله نهادی که دائماَ در حال تغییر و تحول است، صورت نمیگیرد.
وی ضمن تأکید مجدد بر مداوای اقتصاد از سوی دولت، خاطر نشان کرد: تا زمانی که اقتصاد معالجه نشود٬ خودش را پیدا نکند واز مدارهای توسعهنیافتگی پاک نشود٬ این مملو بودن از مدارهای توسعهنیافتگی به آن اجازه ابتکار و خلاقیت و تعالی را نمیدهد. این مدارها باید شناسایی شده٬ مدارهای توسعهیافتگی جایگزین آن شود که اینها نیازمند کار حرفهای و فنی عظیمی است.
معاون پژوهشی و فناوری دانشگاه ادامه داد: اقتصاد ما باید به یک زمین حاصلخیز تبدیل شود؛ از آن جهت که وقتی دانهای را در آن میکاریم به بار نشیند، به درختی تنومند تبدیل شود که میوههای آن بتواند مردم را٬ اشتغال مردم را و شادابی آنها را رقم بزند. اینها مسائلی هست که توجه کمتری به آن میشود، حال آن که اقتصاد به خودی خود درست نمیشود. دانشگاه و اقتصاد نیز به خودی خود به هم پیوند نمیخورند.
دکتر فتح الهی حلقههای وصل دانشگاه به اقتصاد سنتی را، پارکهای علم و فناوری٬ مراکز رشد٬ شرکتهای دانشبنیان و ... عنوان کرد و افزود: اینها هنوز در مسیر رشد خود هستند و این موضوع که آن ها چقدر توانستهاند در اقتصاد ایران تحول به وجود آورند باید مورد ارزیابی قرار گیرد. این در حالی است که ارزیابی کامل و جامعی در مورد خروجیها٬ نتایج و اثرات چنین مراکزی هنوز وجود ندارد. این ارزیابی باید از سوی معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری و وزارت علوم انجام گیرد.
وی سپس به کارکرد دانشگاهها پرداخت و اظهار داشت: به برکت انقلاب اسلامی دانشگاه توانسته است در مسیر تولید اندیشه٬ علم و فکر خوب حرکت کند. این بدین معنی است که دانشگاه توانسته ابتکارات خوبی را به وجود آورد و امتیازات بینالمللی خوبی را نیز برای کشور به ارمغان آورد. با این حال بخشهای دیگر باید مورد ارزیابی قرار گرفته٬ بهبود یابد و فضای اقتصاد نیز به فضای کارآمدی بدل شود؛ فضای اقتصاد باید طوری مهندسی شود که فضایی پویا٬ پایا، زایا و زاینده باشد.
معاون پژوهشی دانشگاه اقتصاد مقاومتی را اقتصاد مقاوم در برابر نوساناتی که در اقتصاد جهانی به وجود میآید (نوسانات پولی، مالی و سایر امور) تعریف کرد و گفت :عزم و اراده برای بنا کردن اقتصاد مقاومتی، که یک نظریه اقتصادی است، میتواند با فعال سازی و به جریان انداختن ظرفیت های درونزاد ایران یک اقتصاد ملی را به وجود بیاورد، به گونه ای که در برابر نوسانات اقتصاد جهانی پایدار باشد و دچار ناپایداری نشود.
دکتر فتح الهی عملکرد نوسانی و موجی دولت در مسائل اقتصادی همچون مهار تورم را مورد انتقاد قرار داد و ضمن تأکید بر لزوم برنامه ریزی برای اصلاحات اقتصادی، توضیح داد: دولت با مقاومت در برابر جریان تغییر قیمت سکه، ارز و ... سعی دارد تورم را کنترل کرده و روحیه مردم را حفظ کند. این در حالی است که این¬ها کالاهای اساسی مردم نیستند و پرسش اصلی این است که اصلاً چرا باید این طور باشد؟
وی تصریح کرد: ما برای اصلاحات اقتصادی نیازمند برنامه کاملی هستیم که با زندگی مردم سازگار باشد. اصلاحات اقتصادی را نمی توان بدون برنامه پیش برد. دولت های مختلف هم که برای این موضوع خیز برداشته اند، به دلیل عدم سازگاری اقشار مختلف با این اصلاحات، در اجرای کامل آن احتیاط کرده اند. بنابراین در این زمینه نیازمند برنامه ریزی هستیم تا بتوانیم اقتصادی پویا، با ظرفیت¬های بالا و در شأن ملت مسلمان و مبارز ایران به وجود بیاوریم.
معاون پژوهشی دانشگاه با بیان اینکه سال 96 سال چندان خوبی برای بخش پژوهشی کشور نبود، خاطرنشان کرد: منابع اقتصادی ما در این سال دچار نوساناتی شد و این موضوع بر بدنه پژوهشی دانشگاه ها اثر منفی گذاشت. چند سال است که دانشگاه ها و مراکز علمی ایران از نوسازی تجهیزات بی بهره اند و با تجهیزات فرسوده ای که مال چند دهه پیش است، کار میکنند. این موضوع به پویایی پژوهش آسیب میزند و آن را عقب میاندازد.
دکتر فتح الهی با اشاره به اینکه چنین مواردی نیازمند سرمایه گذاری است، ادامه داد: گره اصلی پژوهش و نوآوری ایران، میزان سرمایهگذاری موثری است که باید در این حوزه انجام دهیم. در برنامه کاملی که تحت عنوان سیاستهای کلی پژوهش و فناوری در کشور تدوین شده است، 4 درصد از تولید ناخالص ملی (GDP) به پژوهش اختصاص می یابد. این در حالی است که در سایر برنامه ها نیز 3 درصد از این شاخص به پژوهش تعلق می گیرد.
وی از محقق شدن تنها 0.3 تا 0.5 درصد بودجه پژوهشی در کشور خبر داد و خاطرنشان کرد: در دولت های قبلی قرار بود این درصد را به 1.5 الی 2 و در دولت اعتدال آن را به نزدیک 3 برسانیم. دانشگاه ها با ایثار و فداکاری توانسته اند در حفظ آبروی علمی دانشگاههای کشور و موقعیت جمهوری اسلامی ایران در سطح بینالمللی مجاهدت کنند. چنین برنامه هایی مسلماً در دستور کار دولت وجود داشته، اما شرایط زمانه مجالی برای محقق شدن آن ها باقی نگذاشته است.
معاون پژوهشی و فناوری در رابطه با قرارداد های بُرون دانشگاهی توضیح داد: در سال 96 تا بهمن ماه حدود 38 میلیارد تومان قرارداد با بخش صنعت منعقد کرده ایم. چشم انداز ما این است که دانشگاه بتواند، در صورت بهبود وضعیت اقتصادی، تا مبلغ 300 الی 400 میلیارد تومان قرارداد ببندد؛ چرا که دانشگاه دارای چنین ظرفیتی هست امامعادل همین ظرفیت در اقتصاد فعال نیست.
دکتر فتح الهی همچنین در مورد تخصیص بودجه دانشگاهها گفت: ظاهرا صد در صد بودجه تخصیص داده شده است، اما به حساب دانشگاه واریز نشده است و میزان تخصیص اعتبارات تحقیقاتی هم تاکنون حدود 40 درصد در داخل دانشگاه بوده است که امیدوارم با واریز اعتبارت تخصیص یافته به حساب دانشگاه، بدهیهای حوزه تحقیقات دانشگاه به محققان و اعضای هیات علمی و دانشجویان و شرکتها تسویه شود.
وی ضمن اشاره به اینکه به تجاریسازی در ایران به شکل سیسستماتیک نگاه نمی¬شود، یادآور شد: خیلی از مطالبی که در دبیرستان و دانشگاه در رشته هایی همچون فیزیک، ریاضی و شیمی آموزش میدادیم و میآموختیم با هدف تجاریسازی کشف نشده بودند، بلکه دانشی هستند که نسبت ما را با جهان خلقت تعیین و تعریف می کنند.
دکتر فتح الهی سپس سه ارزش برای دانش برشمرد و گفت: اولین ارزش دانش، ارزش ذاتی آن است که آگاهی بخش است. دانش انسان را از جهالت بیرون می آورد؛ بنابراین باید برای کشف و کسب آن مجاهدت کرد. ارزش دوم دانش، ارزش عملی آن است. دانش باید بتواند بر شکل زندگی مردم تأثیر گذاشته و اشکال گوناگون اشتغال را فراهم کند.
وی سومین ارزش دانش را ارزش غایی آن عنوان کرد و افزود: دانشگاه های ما نمی توانند همچون دانشگاه های غرب اداره شوند. آن ها غالبا بر ارزش عملی دانش تأکید دارند و در این زمینه کارکرد دانشگاه را فقط با شاخصهای اقتصادی می سنجند. یکی از کارهای دانش بهبود وضعیت اقتصاد است. این در حالی است که دانش باید فرهنگ ما را نیز متأثر کند. زندگی ما را تغییر دهد. بعد از آن که زندگی ما را پویا کرد، ما را به غایت اندیشی وادار کند و الی آخر.
معاون پژوهشی دانشگاه با بیان اینکه تجاری سازی در دانشگاه ها در جریان است، هسته های تجاریسازی در ایران را پارک ها، مراکز رشد و شرکت های دانش بنیان دانست و گفت: این سه مورد در دانشگاه تربیت مدرس در جریان است. این دانشگاه در حال حاضر 104 هسته فناور در مرکز رشد دارد. همچنین دارای حدود 20 شرکت دانشبنیان است که تحت حمایت معاونت علمی و فناوری ریاستجمهوری و صندوق نوآوری و شکوفایی برای اقتصاد ایران فعالیت می-کنند.
دکتر فتح الهی در پایان با اشاره به رتبه بین 400 تا 600 دانشگاه های ایران در نظام های رتبه بندی جهانی، بر بینالمللیسازی دانشگاه های ایران تأکید کرد و گفت: دانشگاه باید افتخار جمهوری اسلامی و افتخار مردم ایران باشد و فرزندان این سرزمین را برای زندگی در قرن 21 آماده کند.
18 فروردین 1397 / تعداد نمایش : 3117